
استروژنها دستهای از هورمونهای جنسی هستند که در بدن انسان ویژگیهای زنانه ایجاد و آنها را حفظ میکنند. این هورمونها موجب شکل گرفتن ویژگیهای ثانویهی زنانه ازجمله پستانها، تنظیم چرخهی قاعدگی، دستگاه تولیدمثل و رشد آنها میشود. عدم تعادل میزان هورمون استروژن در بدن زنان منجر به تولید برخی از بیماریها و تغییرات فیزیکی میشود. تخمدانها محل اصلی تولید استروژن هستند. استروژن موجب تفاوتهای ساختاری بین بدن مردان و زنان میشود. بهطور مثال، زنان لگن پهنتری دارند و موهای سرشان دایمیتر است. استروژن مصنوعی مصارف پزشکی بسیاری مانند جلوگیری از بارداری و کنترل اثرات یائسگی دارد. استروژن موجب سلامتی بدن میشود.
ادیب اکسیر، تولید کننده محصولاتی همچون پماد ادرار سوختگی اینولیکس، کپسول فنگریکس (داروی دیابت)، کپسول دامینست (تقویت جنسی خانم ها)، کپسول ویگرس (تقویت جنسی آقایان)، کپسول درمان کبد چرب سیلی دیانین، کپسول پونیکا (داروی کیست تخمدان)، دمنوش کارودیب، پماد سوختگی ادیب درم (پماد برای جای سوختگی)، كرم ضد جوش و ضد لک اديب درم، کپسول استرورست (درمان مشکلات یائسگی) ، پماد ترمیم کننده و اسکار (پماد برای جای زخم) و... در ایران میباشد.
این هورمون، پیامرسانی شیمیایی است که رفتار برخی از بافتهای خاص در بدن را تعیین میکند. تخمدانها در دوران بلوغ، هر ماه بهدنبال چرخهی قاعدگی شروع به ترشح هورمونهای استروژن میکنند. در اواسط چرخهی قاعدگی، سطح استروژن بهطور ناگهانی افزایش مییابد و یک تخمک آزاد میشود. سطح این هورمون پس از تخمکگذاری بهسرعت کم میشود. استروژنها معمولا بهوسیلهی جریان خون در مایعات بدن حرکت و با سلولهای موجود در انواع بافتهای بدن ارتباط برقرار میکنند. همچنین استروژنها میتوانند پیام یا دستوری را منتقل کنند. این هورمون در کنار هورمون پروژسترون یکی از مهمترین هورمونهای زنانه است. هورمون پروژسترون نیز باعث حفظ بارداری میشود و تخمک را در رحم جاسازی میکند. مقدار بسیار کمتری از استروژن در مردها نیز دیده میشود. از هورمونهایی که در خانواده هورمون استروژن قرار دارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هورمون استروژن در بخشهای مختلف بدن زنان اثر میگذارد:
استروژن موجب تفاوتهای بین بدن مردها و زنها میشود و برای عملکرد و چرخهی تولیدمثل در زنان ضروری است. مثلاً در بدن یک زن:
نواحی دیگری از بدن که تحتتأثیر استروژن هستند:
برخی از خوراکیها حاوی فیتواستروژن (گروهی از مواد شیمیایی گیاهی) هستند و روی سطح استروژن بدن اثر میگذارند. از این خوراکیها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برخی از دانشمندان معتقدند، فیتواستروژنها در عملکرد دستگاه مترشحهی داخلی (غدد درونریز) اختلال ایجاد میکنند. درواقع بهنظر میآید که آنها دو عملکرد افزایش و کاهش فعالیت استروژن را همزمان انجام میدهند. البته اینکه فیتواستروژنها روی سلامت بدن اثر منفی دارند، غلط است. ولی برخی از تحقیقات نشان داده که خوراکیهای حاوی فیتواستروژن که در اینجا نام آنها آورده شده، میتوانند از خطر ابتلا به سرطان و همچنین گرگرفتگی بکاهند و دیگر علایم یائسگی را بهبود بخشند. آنها فواید دیگری برای سلامت بدن دارند.
استروژن مصنوعی، استروژنهای همسان ازنظر مولکولی و استروژنهایی که از مادیانهای باردار گرفته میشود، مصارف پزشکی دارند. رایجترین کاربرد استروژن در قرص های ضدبارداری، هورمون درمانی جایگزین (HRT) و هورموندرمانی جایگزین با استفاده از هورمونهای همسان ازنظر مولکولی (BHRT) هنگام یائسگی است.
قرصهای ضدبارداری، رایجترین روش پیشگیری از بارداری در بیشتر کشورها بهویژه در آمریکاست. استروژن بهشکل ترکیبی از قرصهای خوراکی و هورمون پروژستین وجود دارد. بسیاری از زنها قرصهای ضدبارداری دوز پایین در حد ۲۰ تا ۵۰ میلیگرم استروژن مصرف میکنند. استروژن در قرصهای ترکیبی، موجب واکنشهایی در مغز میشود و آن نیز بهنوبهی خود تأثیرات زیر را روی بدن میگذارد:
برخی از پزشکان از قرصهای ضدبارداری برای درمانهای دیگر استفاده میکنند:
استفاده از قرصهای ضدبارداری خطرات زیر را بههمراه دارد:
هدف از این نوع درمان، برطرف کردن علایم یائسگی بهوسیلهی برگرداندن مقدار هورمون زنانه به شرایط طبیعی است. این درمان را میتوان فقط با استروژن یا ترکیبی از استروژن و پروژستین انجام داد. برای زنانی که هنوز رحم دارند، از هورمون پروژستین در کنار استروژن استفاده میشود تا از رشد بیشازحد آستر رحمی که منجر به سرطان رحم میشود، پیشگیری کنند. هورموندرمانی جایگزین، بهصورت قرص، اسپری بینی، پچ، ژل پوستی، تزریقی، کرم و یا حلقهی واژینال وجود دارد. هورموندرمانی جایگزین میتواند برخی از علائم یائسگی را که در زیر به آنها اشاره شده درمان کند:
بنا به توصیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، میتوان برای مشکلات زیر بهمدت کوتاهی، از هورموندرمانی با دوز پایین استفاده کرد:
زنانی که پس از یائسگی از هورموندرمانی استفاده میکنند یا قصد انجام این درمان را دارند، باید درمورد فواید و همچنین خطرات آن با پزشک مشورت کنند. همچنین از هورموندرمانی برای افراد تراجنس که میخواهند از جنسیتی به جنسیت دیگر تغییر کنند، استفاده میشود. معمولا برای زنان تراجنس از هورمون استروژن استفاده میشود تا ویژگیهای ثانویهی جنسی زنانه در او پدیدار شود. بهدلیل اینکه این نوع درمان خطرناک است، باید حتما زیر نظر افراد حرفهای و متخصص انجام شود.
درمان جایگزینی استروژن برای افزایش استروژن در زنانی که یائسه شده و یا رحم خود را برداشتهاند، انجام میشود. البته این درمان معمولا فرد را به سرطان رحم تهدید میکند و بههمیندلیل در زنانی که قبلا رحم خود را برداشتهاند مشکلی بهوجود نمیآورد. درمان جایگزینی استروژن نیز میتواند در مشکلات دیگری، مانند تأخیر در بلوغ، آتروفی واژن علامتدار و تحلیل سینه بهکار رود. این درمان فواید دیگری ازجمله موارد زیر دارد:
درمان جایگزینی استروژن میتواند عوارض ناشی از مقدار کم استروژن را درمان کند؛ همچنین:
درمان جایگزینی استروژن نباید برای افراد زیر انجام شود:
سطح عادی استروژن میتواند بسیار متفاوت باشد. تفاوتهای مقدار استروژن در زنها معمولا در چرخهی قاعدگی آنها مشاهده میشود و ممکن است هر دو در یک روز خاص، از یک اندازه استروژن برخوردار نباشند یا مقدار استروژن یک زن در روزهای مختلف متفاوت باشد. بااینحال وقتی مقدار استروژن بیشازحد افزایش یابد و یا کم شود، عملکردهای بدن دچار بینظمی میشود. برخی از مشکلات خاص، سبک زندگی و فرایندهایی میتوانند از مقدار استروژن بدن بکاهند. از این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات تخمدانی؛
از عواملی که موجب افزایش هورمون استروژن میشود نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مکملها و جایگزینهای طبیعی مانند گیاه توتمار اغلب برای درمان یائسگی بهکار میروند. در این زمینه تحقیقات گوناگونی صورت گرفته که البته چندان با یکدیگر سازگار نیستند، اما عوارض جانبی گیاه توتمار جزئی و نادر است. کنگرهی جراحی زنان و زایمان آمریکا معتقد است، باید در مصرف مکملها احتیاط شود. استروژن موجب تعدادی از سرطانها شده و سلامت را بهخطر میاندازد. پیش از مصرف هر نوع مکملی، بهتر است حتما با پزشک مشورت کرد. علاوهبرآن، سازمان غذا و دارو در آمریکا نمیتواند اثربخشی مکملهای گیاهی یا غیردارویی را دقیقا تنظیم و تضمین کند.
از عوارض جانبی نبود تعادل در مقدار هورمون استروژن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
هنگام مصرف داروهای حاوی استروژن باید مراقب هر یک از علائم عوارض جانبی آن و حفظ استروژن در سطح متعادل باشید.
چنانچه هریک از نشانههای فوق را در خود دیدید، به پزشک مراجعه کنید.
سایر مطالب مرتبط با ادرار سوختگی، ترک پوستی، درمان سوختگی، زگیل تناسلی، لایه برداری، نازایی، هورمون زنانه، پماد ترمیم زخم، پماد سوختگی، کرم ضد جوش، کیست تخمدان و... را در سایت ادیب اکسیر مطالعه کنید.
ادیب اکسیر، تولید کننده محصولاتی همچون پماد ادرار سوختگی اینولیکس، کپسول فنگریکس (داروی دیابت)، کپسول دامینست (تقویت جنسی خانم ها)، کپسول ویگرس (تقویت جنسی آقایان)، کپسول درمان کبد چرب سیلی دیانین، کپسول پونیکا (داروی کیست تخمدان)، دمنوش کارودیب، پماد سوختگی ادیب درم (پماد برای جای سوختگی)، كرم ضد جوش و ضد لک اديب درم، کپسول استرورست (درمان مشکلات یائسگی) ، پماد ترمیم کننده و اسکار (پماد برای جای زخم) و... در ایران میباشد.
همچنین میتوانید مطلب مربوط به بهترین درمان سوختگی، ادرار سوختگی کودکان را در وبلاگ ادیب اکسیر مطالعه کنید.